جنگ افکار مشروطه‌خواهان و مشروعه‌خواهان
تاریخ انتشار: ۱۲ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۷۸۴۵۴
سید جمال به شدت به موضوع عقب افتادگی مسلمانان حساس بود. و این موضوع را علاوه بر حوزه سیاسی، در نحوه نگرش به قرآن و به ویژه مشکل دروس فقهی حوزه های علمیه می دید که در راستای اصلاح آن نیز حرکت کرد. اما در این نیز نمی توان تردید داشت که سید به شدت تحت تاثیر انقلاب فرانسه و شعارهای آن است. البته در عمل علاوه بر اصلاح از طریق دربار، دنبال اصلاح از طریق انتشار نشریه نیز بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
البته مایلم یادآوری کنم که برخی زندگی شخصی و روابطش را دارای اعوجاجاتی می دانند که در این من ترجیح می دهم در حوزه معرفت شناختی دیدگاه های او را بررسی کنم. این تمایزی بس مهم است زیرا از ویژگی های اساسی کار علمی به شمار می رود. در تمایزیابی ما قادر خواهیم بود میان حرکت علمی فلسفی هایدگر با زندگی سیاسی و اجتماعی اش، همچنین فلسفه فوکو با زندگی شخصی اش تمایز قایل شویم و ارج و قرب اوجگیری های فلسفی و علمی را در آنان همواره محترم بشماریم. این نوع تمایز یابی حکایتگر قدرت فهم از میزان کوشش علمی عالمان است که امروزه در جهان روشنفکری ایران زمین و همچنین به ویژه حوزه سیاسی بسیار مغفول است. خاطره ای در این باره بسیار جالب به نظر می رسد: در جلسه ای، شخصی که در باره زندگی نیما بسیار مسلط و کار کرده بود، می خواست همه اشعارش را در قالب شیوه رفتارش با همسرش توضیح دهد. البته عالمانی بودند که به او از منظر روش شناسی متذکر شوند که قاطی عدم تمایز و تفکیک در حوزه های مختلف، به چه نتایج نامطلوبی می تواند منتهی شود.
به هر روی سیدجمال الدین اسدآبادی در حوزه فلسفی تلاش سترگی را پیش روی خود قرار داد زیرا تشخیص داده بود اگر این مسیر باز نشود، راه جهان سلام در حوزه سیاسی، به نتایج خوبی نمی رسد. او به صورت ریشه ای با عقلانیت فلسفی ارسطویی که عامل انحطاط اروپا، و مقوم ثبات ایستایی و فکر منشاء گرفته از ثبات جهان و هستی بود مقابله فکری و اندیشه ورزانه کرد. او از این منظر تفکر یونانی را با رویکرد به ارسطو و افلاطون رد می کرد. این موضوع را به صورت توصیفی عرضی می کنم. نه بنابر اصل ارزش گذاری. این موضع فکری در اقبال لاهوری به اوج می رسد. نقد سید جمال و اقبال از این منظر بیشتر متوجه دور شدن مسلمانان از عمل، و انزوای عقل و استقلالش از هستی است که هم تصور و هم تصدیق در آن شکل می گیرد. به عبارت دیگر عقل، تصور / تصدیق بدون مراجعه به موضوع در سوژه شناسا، مساله اصلی سیدجمال بود. و همینطور اقبال.
این موضوع یعنی درگیری فکری سید جمال الدین اسدآبادی در حکمای اسلامی به ویژه تضاد فکری ابن سینا با ملاصدرا ریشه عمیق دارد. در باره زندگی ابن سینا آمده است که منطق ارسطو را می خوانده و درک نمی کرده، دائم نماز می خوانده و دعا می کرده تا به فهم آن نایل شود. این موضوع یعنی راه فهم جهان از طریق منطق ارسطو، به بزرگترین پروژه به عنوان عامل انحطاط از نظر سید جمال و اقبال تبدیل می شود. شهید مطهری نیز به این امر کاملا وقوف یافته بود، او در کتاب تضاد دیالکتیک اش به درستی درک کرده بود که اگر قیاس ارسطویی، ما به ازاء عینی به خود نگیری هیچ تحولی در ذهن مسلمانان ایجاد نخواهد شد. به عبارت دیگر باید گفت که از منظر اندیشه های ملاصدرایی و تفکر جوهری است که مطهری به نقد قیاس ارسطویی می رسد. از همین منظر اصل حقیقت در نگاه مطهری، و با ابتنا به نگرش ملاصدرا متکثر می شود. زیرا حقیقت در نگاه صدرایی در همه پدیده ها منتشر بوده و فهم حقیقت هم در عرض نه تنها ممکن بلکه اصل است. این نگاه جهان و انسان را در عرض یکدیگر و به صورت افقی تحلیل می کند اما این فهم از نظر فلسفه سینایی در حقیقت اولی، و علت العلل به عنوان به وجود آورنده جهان و هویت بخشی به جهان به صورت عمودی قابل درک است. از این منظر علت العلل یعنی خداوند علم اول بوده و مابقی علوم در کنار آن کم اهمیت هستند. هواداران این دو دیدگاه در مشروطه تحت عنوان مشروطه خواهان و مشروعه خواهان به سختی به هم تاختند، و اکنون نیز به شدت در مقابل هم صف آرایی کرده اند. از منظر تفسیر هستی در نگاه صدرایی حرکت اصل است و در تفکر سینایی ثبات. جهان ثابت است و در صورت وارد کردن انرژی به آن حرکت می کند و با پایان انرژی که از بیرون بر شی وارد می شود، ثبات ایجاد می شود.
در حال حاضر نگاه ثبات اصل جنبش را به عنوان حرکت درونی نمی تواند هضم کند. به زعم نگاه ثبات مدار، همه این حرکت ها ناشی از بیرون هستند و منشاء بیرونی دارند. حال اگر جلوی منشاء بیرونی گرفته شود، مسئله جنبش نیز پایان می یابد. هواداران نظریه ثبات و سینایی در حوزه اندیشه سنتی، شاید نمی دانند، این دیدگاه اکنون به پایان راه خود رسیده است. اکنون زمانه ملاصدرا در تحول و حکرت جوهری و به نوعی امتداد حرکت سید جمال الدین اسد آبادی و مشروطه خواهان، در پیش روی ایران و ایرانیان قرار دارد. و از آن گریزی نیست. با وضعیت پیش رو ستیز، از بین برنده توسعه ایران است، در صورت ایجاد گفت و گو میان این دوفکر ، به معنای واقعی، ایران نجاب می یابد.
*روزنامه نگار
216216
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1797247منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: جنبش الوفاق مهسا امینی ابن سینا ملاصدرا صدرالمتألهین سید جمال
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۷۸۴۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جهان احتمالا با ذراتی پر شده که سریع‌تر از نور حرکت می‌کنند
آیا ممکن است کیهان تحت غلبه‌ی ذراتی قرار داشته باشد که سریع‌تر از نور حرکت می‌کنند؟ دو فیزیکدان کشف کرده‌اند که این مدل از جهان به شکل شگفت‌انگیزی با مشاهدات سازگار است.
به گزارش زومیت، فیزیکدانها در پژوهشی جدید که هنوز داوری نشده است، نشان دادند که جهان ما تحت تسلط ذراتی فرضی به نام تاکیون‌ها قرار دارد که سریع‌تر از نور حرکت می‌کنند. بااین‌حال، تاکیون‌ها تقریبا به‌طور قطع وجود ندارند؛ زیرا حرکت سریع‌تر از نور هر آنچه را که درباره‌ی جریان علت و معلولی از گذشته تا آینده می‌دانیم، نقض می‌کند؛ اما این ذره‌های فرضی هنوز برای فیزیکدانها جذابیت دارند، زیرا احتمال کمی وجود دارد که حتی پذیرفته‌شده‌ترین تصورات ما مانند علیت اشتباه باشند.
به باور پژوهشگرها تاکیون‌ها می‌توانند هویت واقعی ماده تاریک باشند. ماده تاریک شکل اسرارآمیزی از ماده است که بیشترین بخش از جرم کهکشان‌های جهان را تشکیل می‌دهد و نسبت آن به ماده‌ی عادی ۵ به ۱ است.
ستاره‌شناس‌ها و فیزیکدانها در حال حاضر از ماهیت ماده تاریک چیزی نمی‌دانند، بنابراین باید تمام فرضیه‌های احتمالی را در نظر بگیرند؛ زیرا گاهی یک ایده‌ی بسیار دور از واقعیت می‌تواند صحیح باشد یا حتی اگر اشتباه باشد می‌تواند به درک بهتر مسیر کمک کند.
بر اساس محاسبات پژوهشگرها، جهان در حال انبساط مملو از تاکیون‌ها می‌تواند در ابتدا به کندشدن انبساط و سپس افزایش سرعت انبساط منجر شود. جهان ما در حال حاضر در مرحله‌ی افزایش سرعت انبساط قرار دارد که حاصل پدیده‌ای موسوم به انرژی تاریک است، بنابراین مدل کیهانی تاکیون می‌تواند انرژی و ماده تاریک را همزمان توضیح دهد.
فیزیکدانها برای آزمایش فرضیه‌‌شان مدل خود را روی رصدهای ابرنواخترهای نوع Ia اعمال کردند. این ابرنواخترها نوعی انفجار ستاره‌ای هستند که به کیهان‌شناسان امکان بررسی رابطه‌ی بین فاصله و سرعت انبساط جهان را می‌دهند. ستاره‌شناس‌ها از طریق این نوع ابرنواختر در اواخر دهه‌ی ۱۹۹۰ میلادی متوجه شدند سرعت انبساط جهان در حال افزایش است.
فیزیکدانها دریافتند که مدل کیهانی تاکیون به اندازه‌ی مدل کیهانی استاندارد ماده و انرژی تاریک در توضیح داده‌های ابرنواختر عملکرد خوبی دارد. این یافته با توجه به غیرمعمول بودن این فرضیه یک شگفتی به شمار می‌رود.
با این‌حال، این تازه ابتدای راه است. ما اکنون به مجموعه‌ای غنی از داده‌ها درباره‌ی جهان در مقیاس بزرگ، تابش پس‌زمینه کیهانی (پرتوهای باقی‌مانده از بیگ‌بنگ) و آرایش کهکشان‌ها در بزرگترین مقیاس‌ها دسترسی داریم. گام بعدی ادامه‌ی آزمایش فرضیه در برابر رصدهای بیشتر است.
البته با توجه به ماهیت غیرمحتمل تاکیون‌ها بعید است مدل کیهانی تاکیون بتواند آزمایش‌های تجربی سخت‌گیرانه را پشت سر بگذارد؛ اما ادامه‌ی مسیرهای جدید و حتی غیرعادی در کیهان‌شناسی حائز اهمیت است، چرا که ما هرگز نمی‌دانیم ممکن است در این راه به چه کشف شگفت‌انگیزی برسیم.
دانشمندان از ۵۰ سال پیش در جستجوی ماده تاریک بوده‌اند و ۲۵ سال است که تلاش می‌کنند به ماهیت انرژی تاریک پی ببرند. اما هیچ‌کدام از این تلاش‌ها نتیجه‌ی جامعی به دنبال نداشته است. راه‌حل این معماها ممکن است از مسیرهای غیرمنتظره به دست بیاید.
یافته‌های پژوهش ماه مارس در پایگاه پیش‌انتشار آرکایو منتشر شد.
کانال عصر ایران در تلگرام
جاده کندوان یک طرفه شد